پایان نامه بررسی میزان اثربخشی محتوای درس بینش اسلامی در جهت تحقق اهداف آن در 120 صفحه ورد قابل ویرایش با فرمت doc

فهرست

مقدمـه
فصــل اول
کلیــات تحقیــق
بیان مسئله :
ضرورت انجام تحقیق:
هدف کلی پژوهش
اهداف جزئی:
سؤالات پژوهش
تعاریف علمی. عملیاتی واژه‏ها
تعریف عملیاتی :
محدودیت‏های تحقیق
پیشینــه تحقیــق
1-2 تاریخچه
1- اهمیت اهدا تربیت دینی و اخلاقی
2- تربیت مذهبی
3- اهمیت تربیت بدنی و اخلاقی در جهان امروز
4 – اهمیت تربیت دینی و اخلاقی در آموزش و پرورش ایران
5- اصول حاکم بر آموزش دینی و اخلاقی
7- روش تدریس مناسب
8- آموخته‏های طبیعی یادگیرندگان از محیط
1-8 نقش معلم
2-8- مدرسـه
3-8- جامعــه
9- هویــت Identity:
1-9- بحران هویت
2-9- زمینه‏های تاریخ و اجتماعی
10 – بحران نسل جوان امروز
مبانی تئوریـکی
1- نظریه مارکس وبر:
2- نظریه دورکیم
1-2- تأثیرگذاری مناسک مذهبی بر وجدان جمعی از نظر دورکیم:
3- نظریه جرج هربرت مید:
نتیجـه :
4- نظریه تالکوت پارسنز:
1-4- نظام کنش:
نتیجـه :
5- نظریه پیترل برگر و توماس لوکمان :
نتیجــه :
6- نظریه مونچ :
1-6- عوامل مؤثر بر وابستگی عاطفی و تعهد:
1-1-6- گسترش روابط بین گروهی :
2-1-6- نوع رابطه (ابزاری یا اظهاری)
3-1-6 – ترکیب رابطه ابزاری و رابطه اظهاری:
4-1-6- برگزاری مناسک ملی, مذهبی و انسانی :
5-1-6- درونی کردن محیطهای مختلف:
نتیجــه :
7- جمع‏بندی و گزینش تئوریک:
1- مروری بر پیشینه موضوع تحقیق کتاب دینی
روش تحقیق و نمونه آماری
2- مروری بر پیشینه موضوع تحقیق هویت

1-2 تاریخچه

اهداف پرورش هر نظام آموزش “ نشان‏دهنده فلسفه اصول آموزش و پرورش آن نظام می‏باشد مثلاً اگر فلسفه آموزش و پرورش در نظامی تنها پرورش انسانهایی کارآمد باشد اصول آموزش و پرورش و اهداف آن نیز جلوه‏گر فلسفه «کاآمدی» خواهند بود.

در نظام آموزشی ما, برا اساس اعتقادات اسلامی است و قوانین و لوایح موجود « مصوب شورای عالی آموزش و پرورش » اولویت و جهت‏گیری کلی تمام برنامه‏ها و فعالیت‏ها , تقویت ارزشهای الهی و معنوی در دانش‏آموزان می‏باشد مثلاً در اصل چهارم از اصول حاکم بر نظام آموزش و پرورش آمده است :

«در آموزش و پرورش نه تنها تصمیمات دینی خاص , بلکه همه برنامه‏ها و آموزش‏ها باید به عنوان اجزای یک مجموعه هماهنگ اسلامی , بر حسب اقتضا و گنجایش , جنبه و جهت دینی داشته باشد. برنامه‏ریزان و معلمان باید در همه برنامه‏ها و فعالیت‏ها بنا بر مقتضیات خاص هر موضوع به جنبه‏های الهی و تقویت بینش دانش‏آموزان توجه کنند».

( اصول حاکم بر آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران مصوب 1368) به نقل از بینقی , 1379, ص 65)

البته باید توجه داشت که با توجه به نگرش اسلام نسبت به انسان , در تعیین اهداف نظام آموزش ایران , به پرورش تمام ابعاد وجود انسان, توجه شده است, هدف کلی, تربیت انسان معتقد و مسلمانی است که بتواند در ابعاد اجتماعی, سیاسی, زیستی , اخلاقی, فرهنگی , هنری و علمی رشد یابد این ابعاد هفتگانه در کنار بعد دینی (یا اعتقادی) با وجود هشت‏گانه اهداف نظام آموزشی ما را تشکیل می‏دهد و لذا می‏توان گفت در نظام آموزشی ما اصطلاحاتی نظیر, هویت سیاسی, اجتماعی و ملی, مذهبی ناظر بر مجموعه فعالیت‏ها, برنامه‏ها و طرحهایی هستند که به تحقق هر یک از مجموعه اهداف مصوب کمک می‏کنند.

در نظام آموزش جمهوری اسلامی ایران و برای تحقق اهداف تربیت دینی تمهیداتی چند اندیشیده شده است از مهمترین این تمهیدات تدریس درس مستقل با عنوان کلی درس «دینی» از پایه دوم ابتدایی تا پایه سوم دبیرستان (دوره متوسطه) و نیز دوره پیش‏دانشگاهی می‏باشد عنوان این درس در دوره متوسطه بینش اسلامی است که بر اساس نظام سالی واحدی در هر هفته دو ساعت آموزشی و بر اساس نظام ترمی واحدی هفته‏ای چهار ساعت آموزش را در یک نیم سال به خود اختصاص می‏دهد .

1- اهمیت اهدا تربیت دینی و اخلاقی

تعلیم و تربیت آدمی امر پیچیده , پردامنه و وقتگیر است که همکاری نهادهای مختلف و افراد متعدد و هماهنگی همة فعالیتهای مربوطه را ایجاب می‏کند. اولین شرط هماهنگی فعالیتها, وحدت هدف و مقصد است که باید برنامه‏ها و فعالیتهای مربوط را هدایت نماید. باید هدف نهایی تعلیم و تربیت بطور کلی و مخصوصاً برای افرادی که در تنظیم برنامه‏های مربوط نقشی بعهده دارند روشن باشد و هدف تربیت جوانان در هر یک از مراحل رشد نیز به صراحت تعیین و به مربیان اعلام گردد. تعیین و تصریح هدف نهایی و هدفهای واسطه که برای نیل به هدف نهایی ناگزیر باید تحقق حاصل کنند علاوه بر اینکه وسیلة مناسبی برای ایجاد هماهنگی لازم در فعالیتهاست, شرط لازم امکان ارزشیابی نتایج فعالیتها نیز می‏باشد. (شکوهی , غلامحسین , 1363, ص 35) کمک به رشد کودک و انطباق او با جامعه دو وظیفة بسیار مهم و اساسی تعلیم و تربیت است که در عین حال به هیچوجه کل مسئله را شامل نمی‏شود. بشر خیلی بیشتر و بالاتر از یک موجود وابسته به طبیعت و نیازمند جامعه است. او نه تحت فشار نیروهای غریزی باید قرار گیرد و نه تحت فشار عوامل محیط و جامعه. هر جا که تعلیم و تربیت بطور صحیح صورت می‏گیرد, با این هدف است که روح و ذهن بشر نیرومند شوند. روند حیات بشری در هر جایی با دو زمینه پست و عالی پایه‏گذاری شده است که اولی عبارت است از یک زندگی طبیعی و حیوانی و دیگری حیاتی معنوی و متوجه درجات بالاتر.(شکوهی, علامحسین , 1363 , ص 164)

2- تربیت مذهبی

نه طبیعت, نه اجتماع و نه فرهنگ هیچکدام نمی‏تواند انسان را آنچنان حمایت کنند که بتواند بر زندگی معنوی خود مسلط شود. تنها زمانیکه او با ابدیت و ماورای مادیات پیوند یافت, از شکست ظاهری و باطنی در امان خواهد بود. هر نوع ایمان و تقوای دنیوی حداقل در برابر سه واقعیت آسیب‏پذیر خواهند بود : در برابر مرگ, نومیدی و احساس غربت در دنیا. انسان در چهرة طبیعت و هر چه در او هست هیچگاه همدرد و همانندی با خویش نمی‏خواند و همدردی و خویشاوندی تشنه‏ترین نیاز روح آدمی است.

در این صورت هر نوع تربیتی که تلاش نکند تا جوانان را برای رویارویی با این واقعیتهای اجتناب‏ناپذیر مجهز کند, هرگز به حد کمال نخواهد رسید.

اگر این تناقض فلج کننده بین فکر و عمل در زمینه آموزش و پرورش از بین برود, آنوقت است که فرآیند تربیتی از مراحل ابتدایی کمک برای رشد, انطباق اجتماعی و تربیت فرهنگی فراتر می‏رود و به یک کمک فراگیر برای زندگی انسانهای در حال رشد و توسعه پیدا می‏کند.

پستالوزی می‏گوید : « هدف نهایی هر نوع تربیت این است که انسان یادبگیرد چگونه زندگی کند. یعنی زندگی را بزرگ منشانه فراگیرد. این جاست که کلیه اجزای فرایند تربیتی به مرحله عمل درمی‏آید: کمک برای انطباق با جامعه و هدایت در زمینه فرهنگی بدون اینکه مهمترین آنها یعنی بیدار کردن بشر برای درک رسالت خویش در این میان قربانی شود.»[1]

لذا درک این واقعیت که انسان عصر جدید از لحاظ مذهبی بیدار نشده و در نتیجه زندگی بی‏مفهوم و ناامنی دارد و استحکام بخشیدن ؛ ریشه‏های مذهبی در روح بشر یکی از ارکان اساسی تعلیم و تربیت است.

انسان همچنانکه به آب و اکسیژن نیازمند است به خدا نیز محتاج است . احساس عرفانی و احساس اخلاقی به شخصیت بشری سکفتگی و انبساط پرمعنا و کاملی می‏بخشد. شک نیست که توفیق زندگی به رشد کامل هر یک از فعالیتهای فیزیوپوژیکی, عقلی – روحی و معنوی بستگی دارد.

ایمان امری طبیعی است که مستقیماً زادة نیازمندیهای غریزی و احساساتی ماست. « دین روح شاعرانه انسان است. دین نه تنها از رنج نیش مرگ می‏کاهد بلکه زندگی را با اجرای تشریفات دینی و با معماری و حجاری و نقاشی و درام و موسیقی زیبا می‏سازد. دین حوادث عادی زندگی از تولد, زناشویی و مرگ تا حد شعائر دینی بالا می‏برد و این امور معمولی را به وقایع معدسی بدل می‏سازد و آن را از راه احساس عمیق کرد و بصورت هنر در می‏آورد. دین نمایش غم‏انگیز سخیف زندگی را به سفر مقدس شاعرانه‏ای که به سوی هدفی شریف است مبدل کرده است. زندگی بدون دین ملال‏انگیز و پست است.»[2]

«مذهب تلاش انسانی است به هست آلوده تا خود را پاک سازد و از خاک به خدا بازگردد. طبیعت و حیات را که دنیا میفبیند قداست بخشد و اخروی کند.»[3]