پایان نامه بررسی تأثیر میزان تحصیلات بر ملاکهای ازدواج در دانشجویان در 245 صفحه ورد قابل ویرایش با فرمت doc

از آنجایی که بررسی و شناخت ملاکهای همسرگزینی موجبات تشکیل خانواده سالم را برای جوانان در آستانه ازدواج فراهم می سازد، بسیار حائز اهمیت است.

لذا در این پژوهش سعی شده به مهم ترین ملاکهایی که در همسرگزینی افراد تحصیل کرده نقش دارند اشاره گردیده و میزان تأثیرگذاری هر یک از این عوامل در امر ازدواج بررسی و شناخته شود. در این راستا، هدف تحقیق “بررسی میزان تأثیر پذیری ملاکهای ازدواج از میزان تحصیلات (دانشگاهی) است”.

چارچوب تئوریک این بررسی را دیدگاههای همسان همسری، مجاورت مکانی و تئوری مبادله تشکیل میدهند ، بر اساس این تئوریها فرضیاتی مطرح و به معرض آزمون گذارده شده اند. در این پژوهش بواسطه ویژگی موضوع مورد مطالعه از روش “پیمایش” بعنوان یک روش تحقیق مناسب این قبیل تحقیقات استفاده شده و ابزار گردآوری اطلاعات نیز پرسشنامه می باشد، که در بین یک نمونه (196) نفری از دانشجویان کارشناسی ترم اول و دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن (در پاییز 84) توزیع و پس از تکمیل جمع آوری گردید. تجزیه و تحلیل داده ها به روش مقایسه ای و با استفاده از آزمون “t” استیودنت صورت گرفت.

نتایج نهایی تحقیق نشان داد که ، از بین هفت فرضیه مطرح شده، صرفاً فرضیه های همگنی سنی و همگنی تحصیلی با میزان تحصیلات در امر ازدواج رابطه معنی داری دارند. بدین معنی که جوانان تحصیل کرده (در جامعه آماری دانشجویان) گرایش بیشتری به ازدواج با کسانی را دارند که از نظر تحصیلات و سن مشابه آنان باشند. ولی ملاکهای زیبایی ظاهری، اصالت خانواده و رفاه مادی هر چند از نظر دانشجویان مورد بررسی اهمیت زیادی در امر ازدواج دارند، امّا متأثر از متغیر تحصیل نمی باشند، و ملاکهای قومیت و اعتقاد دینی نیز صرف نظر از میزان تحصیلات، در حد متوسط مورد توجه دانشجویان جامعه آماری بوده است.

پیشگفتار

پژوهشی که تقدیم جامعه دانش پژوهان می گردد حاصل کندوکاوی است در تأثیر میزان تحصیلات بر ملاکهای ازدواج در بین دانشجویان در دو مقطع کارشناسی ترم اول و کارشناسی ارشد.

در این پژوهش سعی شده است تا یکی از مشکلات اساسی نسل جوان از دیدگاه متعلقین به این نسل مورد کنکاش واقع شده و میزان توافق یا مخالفتهای بین دیدگاههای آنان مورد بررسی قرار گیرد.

محقق معتقد است که ما هنوز مسایل و مشکلات بیش از نیمی از جمعیت کشورمان، را بدرستی و دانشمندانه تجزیه و تحلیل و ریشه یابی نکرده ایم و در موارد نادری که بر وسوسه پاک کردن صورت مسئله مان فائق می آئیم در مقام تدبیر و ارائه طریق، چندان اندیشیده عمل نمی کنیم، چرا که با دنیای مخاطبان خود چندان انس و الفتی نداریم و این در حالی است که بدون گذر از مرحله شناخت، شوق هدایت و تربیت آنها را در دل خود می کاریم.

امید و انتظار می رود که این تلاش اندک و ناچیز علاوه بر ارضای حس کنجکاوی محقق، موجب تحریک و ترغیب سایر پژوهشگران به انجام مطالعات اجتماعی دقیق تر، درخصوص مسایل و مشکلات نسل جوان گردد.

مطالب این نوشتار در پنج فصل تنظیم شده است که عبارتند از :

• در فصل اول، به بیان مسئله ، اهمیت و هدف پژوهش پرداخته شد و اینکه به چه دلایلی تحصیل بعنوان عاملی که مؤثر بر ملاکهای ازدواج است مورد بررسی قرار گرفته است.
• فصل دوم، در سه قسمت مطرح شده که عبارتند از : مبحث ازدواج که شامل تعریف ازدواج، انواع ازدواج و تحول ازدواج در ایران است، قسمت دوم به پیشینه تحقیق در داخل و خارج از کشور و نتایجی که از این تحقیقات بدست آمده پرداخته است و در قسمت سوم این فصل به چارچوب نظری پرداخته شده که به بحث درباره تئوریهای همسان همسری، مجاورت مکانی و تئوری مبادله می پردازد.
• فصل سوم، مبحث روش تحقیق است که اشاره دارد به روش تحقیق و روش جمع آوری اطلاعات، نحوه تجزیه و تحلیل داده ها با ابزار (SPSS) و جامعه آماری و مکان و زمان اجرا تحقیق.
• فصل چهارم، به تجزیه و تحلیل داده ها پرداخته شده و فرضیه های تحقیق را با توجه به آزمون (t) بین دو مقطع تحصیلی کارشناسی ترم اول و کارشناسی ارشد مورد مقایسه و تحلیل قرار داده است.
• فصل پنجم، نتیجه گیری، محدودیت ها و پیشنهادات مربوط به پژوهش را بیان می کند.
• در پایان، منابع و پیوستها.

• یان مسئله

  ازدواج بدون تردید بزرگترین و مهمترین حادثه زندگی هر انسان است. افراد با انتخاب همسر، سفر پر فراز و نشیبی را آغاز می کنند، و همسو با یکدیگر موانع موجود را پشت سر می گذارند. طبیعتاً آرزوی هر جوان ازدواجی موفق و داشتن یک زندگی مشترک توام با شادی و تفاهم است . تصمیم درباره ازدواج تنها یک تصمیم درباره زندگی مشترک نیست، بلکه شمار زیادی از اعضای جامعه به ویژه نسل های آتی را در برخواهد گرفت. بسیاری از کارشناسان امور اجتماعی و فرهنگی معتقدند امروزه برای تداوم و استحکام خانواده و خوشبختی دختران و پسران در ازدواج آشنایی آنان با وظایف و حقوق که طرفین نسبت به یکدیگر می بایست رعایت کنند ضروری است. در واقع پدران و مادران باید عملاً به فرزندان خود ملاکهای اصیل و بنیادی انتخاب همسر و شریک زندگی را بیاموزند. متأسفانه هستند، جوانانی که بدون تجربه و کسب اطلاعات لازم به چنین امر مهم و سرنوشت سازی اقدام می کنند و شرایطی را مهم و ضروری می پندارند و برای نیل آن جدیت می نمایند، که آن شرایط یا صفت اصلاً از مزایای ضروری یک همسر نیست و اهمیت چندانی ندارد و یا جوانانی هستند که ملاکهایی را مطرح می کنند که متأثر از شرایط اجتماعی اقتصادی و یا فرهنگی که کمتر ریشه در اعتقادات ملی و مذهبی ما دارد که در آینده مشکلات زیادی را برای آنها و حتی جامعه ایجاد می کنند.

  امروزه با توجه به اهمیت یافتن تحصیلات دانشگاهی و تمایل اغلب جوانان اعم از دختر و پسر برای وارد شدن به دانشگاه سبب شده بسیاری از ملاکهای ازدواج به تبع افزایش سطح تحصیلات تغییر کند، چون جوانی که وارد محیط دانشگاهی می شود با افراد ، افکار، خواسته ها و فرهنگهای مختلفی آشنا می شود، بطرف آنها گرایش می یابد و نظراتش در طی زمان نسبت به الگوهای رایج جامعه و خانواده دگرگون شده و حتی در مواردی با آنها مغایرت پیدا می کند مسئله در اینجا دگرگونی افکار جوان تحصیل کرده نسبت به معیارهای رایج ازدواج در جامعه و خانواده خود نسبت بلکه این نکته اهمیت دارد که این دگرگونی در جهت تقویت و ثبات خانواده آینده است یا در جهت ایجاد مشکلات برای آنان بنابر این همیشه این سئوال مطرح می شود که آیا شناسایی و انتخاب همسری شایسته برای فردی که تحصیل کرده راحت است ؟ یا مشکل ؟ و یا اینکه برای ازدواج موفق یک جوان تحصیل کرده که جامعه نیز از او توقعات زیادی دارد چه شرایطی و چه صفاتی لازم است ؟ زیبایی ، اصالت خانوادگی ، شغل ، ثروت، مسائل مذهبی ، سن ،‌نژاد و …. از صفاتی هستند که هردختر و پسر جوان برای اختیار کردن همسر خویش پیش روی دارد. از طرف دیگر توجه به مسائلی همچون مهریه جهیزیه روش ازدواج و ….. نیز از شرایطی هستند که هنگام تشکیل خانواده مورد توجه زوجین قرار می گیرد.

  این گونه سؤالات به دلیل اهمیت مسئله ازدواج و تشکیل خانواده به پاسخ نیاز دارند پژوهشهای مربوط به ازدواج با پاسخ دادن به این سؤالات می توانند در جهت افزایش آگاهی عمومی و علمی در امر خطیر تشکیل خانواده کارساز باشند.

  ازدواج و انتخاب همسر تحت تأثیر فرایند متنوعی متشکل از دخالت سنتها آداب و رسوم معیارها ایده ها و ایده آل های مورد قبول گروه هایی است، که انسانها در میان آنها زندگی می کنند و طرز تلقی های آنها نیز از میان این فرآیند متنوع سر بر می آورد بخش عمده ای از ازدواج مبتنی بر همین طرز تلقی های قبل از زناشویی است که زمینه و راهنمای رفتار زناشویی می باشند. این طرز تلقی ها گاه به انگیزه های فردی (مثلاً عشق ، آرزوهای جنسی ،‌زیبایی و …..) مربوط می شود و گاه به دور اندیشی ها و ملاحظات اقتصادی و اجتماعی فرد خانواده و جامعه.

  از آنجایی که نسل جوان امروز با افزایش تحصیلات و مهارت های ارتباطی و اطلاعاتی نگاهی متفاوت با نسل گذشته به زندگی و خانواده دارد وافق های آینده را به نحو دیگری می بیند نمی توان انتظار داشت که به روشهای گذشته و با همان معیارها و ملاکها تن به مسئله ازدواج دهند هر چند تحصیلات در رشد فکری، اجتماعی و علمی جوانان تأثیرات بسیار زیادی دارد. اما یافته های تحقیقاتی نشان می دهد که هر چقدر زمان تحصیلات فرد طولانی تر باشد عملاً امکان ازدواج از تعداد زیادی از افراد سلب می شود و یا در بررسی دیگری روشن شد هر چه سطح تحصیلات زن بالاتر می رفت دیرتر دست به ازدواج
  می زد.(سگالین1370 ،63 )

  “در اغلب موارد افراد به دلیل مقایسه خود با دیگران و داشتن احساس محرومیت نسبی مخصوصاً در چهار چوب مسائل اقتصادی که ترس از عدم موفقیت در ازدواج ( به معنی مبادله نسبتاً همسان اجتماعی که باید با فرد مورد نظری که دارای شرایط معینی است ازدواج نماید) که ترس از عدم موفقیت در تأمین زندگی را نیز بدنبال دارد، معیارهایی را مطرح می کند که گاه مقبول بنظر نمی رسد( مانند مطرح کردن
  مهریه های سنگین ) و ازدواج را به یک مسئله و مشکل مهم تبدیل می کنند” ( مهدوی 1377 ،44)

  در جوامع سنتی و بخصوص جوامع در حال انتقال به دلیل اهمیت ازدواج و ادامه زندگی که سایر جنبه های شخصیت اجتماعی فرد را نیز تحت تأثیر قرار می دهد جوانان تحصیل کرده از اینکه مبادا زندگیشان دچار مشکل و یا حتی طلاق شود از ازدواج خودداری می کنند و یا شرایط بسیار دشواری برای آن مطرح می کنند، مثلاً در ایران خصوصاً برای زنان و خانواده دختر این مسئله بسیار اهمیت دارد و به همین دلیل سعی می کنند جوانب احتیاط را رعایت کنند و عواملی را مطرح می کنند که از به هم پاشیدگی زندگی مشترک جلوگیری کند.

  ضرورت مطالعه در این زمینه در بین جوانان از آنجا نشأت می گیرد، که اولاً بعنوان یک مطالعه بنیادی لازم است تا از واقعیت های موجود شناختی نسبی بدست آوریم. مطمئناً‌ نظرات و واقعیت های مرتبط با یک گروه دانشجویی می تواند بیانگر ارزشهای موجود و فاکتورهای موثر در یکی از حیاتی ترین امور زندگی هر شخص باشد. این افراد از همه ابعاد متجانس و همگن نیستند و دارا بودن زمینه های اقتصادی و اجتماعی متفاوت بر اهمیت این قشر می افزاید همچنین در این بعد نباید از نقش تکمیل کنندگی این تحقیقات در خصوص نظریات موجود غافل ماند و باید بطور جد تاکید کرد که هر تحقیق اجتماعی یا به تقویت شالوده نظرات کمک می رساند یا آنها را تضعیف می نماید و یا به ایجاد نظریات جدید مدد
  می رساند .

  از سوی دیگر طبق نقل و قول های متفاوت، کشور ما در طی سالهای آینده با حدود 13 میلیون زوج
  (26 میلیون نفر) آماده ازدواج روبرو خواهد بود( مصاحبه تلویزیونی دکتر اسدی مدیر کل سابق اداره کل جمعیت وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی، 1371) که اهمیت این امر اجتماعی و ضرورت پرداختن به آنرا بیش از پیش روشنتر می سازد بنابر این مطالعه حاضر می تواند علاوه بر شناخت بنیادی و علمی مسائل مربوط به خانواده و همسرگزینی به لحاظ کاربردی برای سیاستگذاران و برنامه ریزان مسائل اجتماعی و خصوصاً برای شورایعالی جوانان و کمیسیونهای بانوان سودمند و مفید باشد.

  مطالعه حاضر ، بررسی تأثیر میزان تحصیلات بر ملاکهای ازدواج در بین دانشجویان می باشد. آنچه که در امر همسرگزینی مدنظر است، سنجش تأثیر میزان تحصیلات در معیارهای انتخاب همسر بین زوجین
  است که با توجه به ملاکهای اقتصادی و اجتماعی، خانوادگی فرد و محیط جغرافیایی آنها مورد ارزیابی قرار گرفته و سپس به تأثیر این زمینه ها در موضوع عنوان شده، پرداخته خواهد شد.